Andrei Arsenyevich Tarkovsky Kimdir? Evi nerede? Nerede oturuyor?

Ünlü Rus yönetmen.

Andrei Tarkovsky, 4 Nisan1932 tarihinde, şimdiki Rusya sınırları içinde bulunan ve Volga Nehri kenarındaki bir şehir olan Zavrazhe‘de dünyaya geldi. Annesi Maria Ivanovna bir oyuncu, babası Arseniy Tarkovsky ise ünlü bir şair ve çevirmendi. Tarkovsky, 1935 senesinde ailesiyle birlikte gençliğinin büyük bir kısmını geçireceği Moskova‘ya gitti.

Andrei Tarkovsky’nin çocukluğuna iki mühim olay damgasını vurdu; 2.Dünya Savaşı‘nın başlamasıyla, babası Arseniy Tarkovsky orduya katıldı. Kendisi ve kız kardeşi Marina ise 1939 senesinde küçük bir kasaba olan Yuryevetz‘e annesinin akrabalarının yanına gitti. Arseniy’in savaştan dönmesiyle beraber Tarkovsky ailesi 1943 senesinde Moskova’ya geri döndü. Fakat savaştan tek kolunu kaybetmiş bir kahraman olarak dönen Arseniy, tekrar aile hayatına uyum sağlayamadı ve karısı Maria’dan boşandı. Bu tarihten beri Tarkovsky annesi, babaannesi ve kız kardeşiyle beraber yaşamaya başladı.

Okulda düzenli olarak resim ve müzik çalışmalıyla ilgilendi. 1951‘de Moskova Doğu Dilleri enstitüsü‘ne kaydolduysa da geçirdiği bir hastalık sebebiyle bu bölümü tamamlayamadı. 1954 senesinde ise Moskovadaki All-Union State Sinematografi Enstitüsü‘ne kaydoldu ve burada 6 yıl boyunca sinema eğitimi aldı. Enstitüde Mikhail Ilych Romm, onun en değer verdiği hocası oldu. Romm, Tarkovsky’nin kabiliyetinin gelişim sürecine tanıklık etti ve 1971 senesinde ölene kadar Tarkovsky’e destek verdi.

Tarkovsky, 1958 yılnda ilk yönetmenlik denemesi olan “Kontsentrat” (The Concentrate) adlı kısa filmi çekti. Bu zamanda enstitüde her öğrenciye yetecek ekipman olmadığı için öğrenciler çalışmalarını iki yada üç kişilik gruplar olarak yürütüyorlardı. Bu sebeple Andrei Tarkovsky, sınıf arkadaşı Vasily Shukskin ile beraber bir Ernest Hemingway versiyonu olan “Ubiitsy” (The Killers) adlı filmi çekti. Fakat bu “takım çalışması” dönemi en mühim meyvesini arkadaşı Andrei Mikhalkov Koncalovsky ile beraber çektiği “Katok i Skripka” (The Steamroller and the Violin) adlı filmle verdi. Bu film, Andrei Tarkovsky’nin enstitüdeki bitirme ödevi ve kendisini ispatladığı ilk film olma özelliğini taşıyordu. “Katok i Skripka“, bunun yanında onun daha sonraki senelerda yapacağı çalışmalarına da ışık tutuyordu.

Tarkovsky’nin, Vladimir Bogolovun‘un öyküsünü anlattığı ilk uzun metrajlı filmi “Ivanovo detstvo” (Ivan’ın Çocukluğu), Moskova’da 1962 senesinde gösterime girdi ve aynı yıl Venedik Film Festivalinde Altın Aslan Ödülünü kazandı. Bu başarısı ona ülkeler arası bir ün kazanmasına ama bunun yanında kendi ülkesinde ideolojik bir baskı görmesine sebep oldu. 1969 senesinde bitirdiği ve o yıl Cannes Film Festivalinde ödül kazanan “Andrey Rublyov” adlı film Sovyet Film Depertmanının sansüründen fakat 1973 senesinde geçebildi. 1974 senesinde bitirdiği otobiyografik filmi “Zerkalo” (The Mirror-Ayna) ise güçlü brokratik engellemeler yüzünden batı Avrupa salonlarına fakat bir yıl sonra ulaşabildi.

1971 – 1972 senelerında, Stanislav Lem‘in bilim-kurgu eserinden uyarlayarak çektiği Solaris ile Tarkovsky, Sovyetler Birliği‘nde göreceli olarak zararsız olan bir konuya -uzaya insan gönderilmesine- değiniyordu. Ama bu filminde de uzun bir eleştiri ve itiraz listesi sıralamayı ihmal etmiyordu. 1979 yapımı “Stalker” Tarkovsky’nin Sovyetler Birliğinde çektiği son film oldu. Bu soğuk ve kasvetli bilim-kurguyu Strugatsky kardeşlerin “Roadside Picnic” adlı eserinden sinemaya uyarlamıştı.

1982 senesinde “Nostalghia“yı çekmek için İtalya‘ya gitti. Sovyet-İtalyan ortak yapımı olan bu filmin konusu, şair Tonino Gurerra‘nın kaleminden çıkmıştı. Ancak konusu bunun yanında Tarkovsky’nin de kaderi olacak tipik bir rus açmazıydı: Kendi ülkesinde yaşaması olabilecek olmayan, yurtdışındaki bir sanatçının memleketinin hasretiyle yanıp tutuşması.

1985 senesinin sonunda son filmi olan “Offret“i (The Sacrifice) çektikten bir yıl sonra, 26 aralık1986‘da Paris‘te akciğer kanserinden dolayı hayata gözlerini yumdu.
Kaynak:Bilgisayfam.net