Battani Kimdir? – Battani Evi Nerede? – Battani Nereli?
Battani kimdir?, Battani kaç yaşında?, Battani evi nerede?, Battani nerelidir? Battani ev adresi?, Battani kaç yaşında?, Battani nerede oturuyor?, Battani nerede yaşıyor? gibi sorularınızı yanıtlamak için Battani hakkında ayrıntılı bir biyografi sayfasını siz değerli okurlarımız için bir araya getirdik. ??.??.0850??.??.0929 senesinde doğan Battani şu an için 79 yaşında ve burcundandır. Battani doğum yeri ise Harran, UrfaSamarra, Irak olarak bilinmektedir. Meslek yaşamını ise MatematikçiAstronom olarak devam ettirmektedir.
Battani Kimdir?, evi nerede?
Arap astronom, astrolog ve matematikçi’dir. Bir yılı 365 gün, 5 saat, 46 dakika ve 24 saniye olarak ölçmüştür. Battani devrinin en mühim astronomlarından ve matematikçilerindendir.
Battani, 850 senesinde Harran’da doğmuştur. Tam adı Ebu Abdullah Muhammed bin Cabir bin Sinan er-Rekki es-Sabi el-Battani’dır.
Battani, bir yılı 365 gün, 5 saat, 46 dakika ve 24 saniye olarak ölçmüştür. Ayrıca Sin x = a cos x eşitliğini buldu.
Rakka’da özel bir gözlemevi kurmuş ve burada 887-918 tarihleri içerisinde son derece mühim gözlemler yapmıştır. Güneş, Ay ve gezegenlerin hareketlerini gözlemlemiş, yörüngelerini doğru bir halde belirlemeye çalışmıştır. Güneş ve Ay tutulmaları ile ilgilenmiş, mevsimlerin zamanını büyük bir doğrulukla hesaplamıştır. Ayrıca, ekliptiğin eğimini de dakik olarak belirlemeyi başarmıştır.
Aynı zamanda matematikçi de olan Battâni, bu alanda da son derece mühim çalışmalar yapmıştır. Sinüs, kosinüs, tanjant, kotanjant, sekant ve kosekantı gerçek anlamda ilk defa kullanan bilim adamının Battâni olduğu söylenmektedir. Battâni, çalışmaları esnasında bazı temel trigonometrik bağıntılara ulaşmış ve bunları astronomik hesaplamalarda kullanmıştır.
M.Charles, “Geometride Metodların Tarihî Görünümü” adli eserinde, Battânî´den söz ederken, onun sinüs ve kosinüs tabirlerini ilk kullanan kişi olduğunu ifade eder ve bu tabirleri güneş saati hesaplamasında bulduğunu, ona uzayan gölge adını verdiğini, buna modern geometride “tanjant” dendiğini belirtir. Battânî´nin senelerce önce kullandığı buluşları Batı asırlarca sonra kullanabilmiş ve onlara sahip çıkmıştır. İslâm Tarihi Araştırıcılarından Prof. Philip Khuri Hitti “Muhtasar Arap Tarihi” eserinde şunları kaydeder: “Şüphesiz matematik bilginleri tanjant hakkında Battânî’den fakat beş asır sonra bilgi sahibi olabildiler. (Alman astronom ve matematikçisi) Regiomantanus (1436-1476) bununla müşerref olduğu halde ondan bir asır sonra yaşayan Kopernik (Copernicus,1473-1543) bunu tanımıyordu.”
Battani, 929 senesinde Samarra, Irak’da 79 yaşında ölmüştür.
Eserleri :
1. Kitâbü Mârifet-il Metâli-il Bürûc fî mâ beyne erbe-il felek:
On iki burcun gök küresinin dörtte birindeki doğuş yerlerinin bilinmesi:
Ay´in tutulması, ay ve yıldızların doğuş yerlerinden bahseder. Dunthorn 1794´te ayın asırlık hızını hesaplarken Battânî´nin ay ve güneş tutulmalarıyla alakalı rasatlarından bi hayli yararlanmıştır. Boylamları 0° den 36° ye kadar kıymetlerine tekabül eden yıldızların doğuş yerlerini gösteren bir katalogdur. Böylelikle bir cetveli ilk defa ilim dünyasına kazandıran Battânî olmuştur. Daha önce yapılan Habas el-Hasîb adli ziycde (yıldız katalogu) böyle bir cetvel bulunmamaktadır.
2. Risâletünfî tahkîk-i akdâr-il ittisâlât:
Yıldızların Yanyana gelme ölçülerinin araştırılması hakkındaki kitapçık: Yıldızların enlemlerinden yararlanarak ışıklarını göndermelerini küresel trigonometriden yararlanarak izah etmektedir.
3. Serh-ul Makâlât-il erbai li-Batlamyus:, Batlamyus´un “Dört Kitap” adlı eserinin açıklaması.
4. Ez-Zîyc:
Astronomiden söz etmektedir. Battânî´nin en mühim ve günümüze kadar gelebilen tek kitabıdır. Eser Battânî´nin rasatlarından elde ettiği neticeleri de içine almaktadır. Bu eser yalnız İslâm dünyasında değil Orta çağda ve Rönesansın ilk devrelerinde Avrupa küresel trigonometri üzerinde derin tesirler icra etmiştir.
Kitap Kral X.Alfons(öl.1284) tarafından Arapçadan İspanyolca´ya tercüme ettirilmiştir. 1143 senesinde İspanya´da Robertus Retinensis tarafından tercüme edilmis ise de günümüze kadar gelemeden kaybolmuştur. Ayrıca kitap 12.yüzyılın ilk yarısında Tivoli´li Piato Tiburtinus tarafından Latinceye cevrilmistir.
Ayrıca Regiomantanus(1436-1476), Sabiî Cetvelleri adıyla şöhret bulan bu ziycleri astronomiye ait önsözüyle bir serhini Latince´ye çevirmiştir. Önsöz 1537´de Fergânî (?-860) nin eseriyle birlikte Nürnberg´de basılarak Avrupa ilim dünyasına sunulmuştur. 1645´te de Bolonya´da tek eser hâlinde “Johannes Regiomontanus“´un bir kaç ilavesiyle “Albategnius (Battânî)´un Astronomi ilmine dair Eseri” adi altında Latince bir başlıkla yayınlanmıştır.
Kopernik (1473-1543)de bu İslâm âliminin eserleriyle etraflıca ilgilenmiş ve çok istifadeler etmiştir. Onun eserleri 1800 senesinde bile Kahire´li Ibni Yunus (?-1009)´un eserleriyle birlikte Fransiz Laplace(1749-1827)´in incelemelerinde yardımcı olmuştur. Bu Ziyc Dogu´da Ilhânî Ziyc çıkıncaya kadar kullanılmıştır.
Battânînin astronomideki hizmetlerini yad etmek isteyen Bati, Ay´a onun da ismini verdi. Ay haritalarında, Bati´da Albategnius olarak şöhret bulduğundan, Albategnius olarak kaydedilmiştir.
Kaynak:Bilgisayfam.net