El Cezeri kimdir?, El Cezeri kaç yaşında?, El Cezeri evi nerede?, El Cezeri nerelidir? El Cezeri ev adresi?, El Cezeri kaç yaşında?, El Cezeri nerede oturuyor?, El Cezeri nerede yaşıyor? gibi sorularınızı yanıtlamak için El Cezeri hakkında ayrıntılı bir biyografi sayfasını siz değerli okurlarımız için bir araya getirdik. ??.??.1136??.??.1206 senesinde doğan El Cezeri şu an için 70 yaşında ve burcundandır. El Cezeri doğum yeri ise Cizre, ŞırnakCizre, Şırnak olarak bilinmektedir. Meslek yaşamını ise Mucit olarak devam ettirmektedir.
El Cezeri Kimdir? – El Cezeri Evi Nerede? – El Cezeri Nerede Oturuyor?
El Cezeri Kimdir?, evi nerede?
El Cezeri, 1136 senesinde Cizre’nin Tor mahallesinde doğmuştur. Tam adı Ebû’l İz İsmail İbni Rezzaz El-Cezerî’dir. Dicle ile Fırat içerisinde bulunan Cezire (Cizre) bölgesinde dünyaya geldiğu için Cezeri diye ünlü olmuştur. Sibernetik alanın kurucusu kabul gören, fizikçi, robot ve matrix ustası bilim insanıdır. Lakabını yaşadığı şehirden alan El Cezeri, öğrenimini Camia Medresesi’nde tamamlayarak, fizik ve mekanik alanlarında yoğunlaştı ve birden fazla ilke ve buluşa imza attı.
MÖ. 300 senelerında Yunan matematikçi Arhitas tarafından buharla çalışan bir güvercin yapılmış olduğu belirtilse de, robotikle alakalı bilinen en eski yazılı kayıt, El Cezeri’ye âittir. Dünya bilim tarihi yönünden bugünkü sibernetik ve robot biliminde çalışmalar yapan ilk bilim insanı olan El Cezeri’nin yaptığı otomatik makineler günümüz mekanik ve sibernetik bilimlerinin temel taşlarını oluşturmaktadır.
El Cezeri, Mardin, Hasankeyf ve Harput bölgelerinde 1102-1409 senelerı içerisinde hüküm sürmüş bir Oğuz Türkmen Beyliği olan Artuklu Beyliği ya da diğer adıyla Artuklular’ın Sarayı’nda 1174 senesinden beri çalışmaya başlamıştır
El Cezeri, Mekanik Hareketlerden Mühendislikte Faydalanmayı İçeren Kitap olan (El Câmi-u’l Beyn’el İlmî ve El-Amelî’en Nâfi fî Sınâ’ati’l Hiyel) adlı eserinde 50’den fazla cihazın kullanım esaslarını, yararlanma olanaklarını çizimlerle ortaya koydu. Bu kitabın bilinen 15 kopyasından 10’u Avrupa’nın farklı müzelerinde, 4 tanesi Topkapı sarayı ve 1 tanesi Süleymaniye kütüphanelerinde bulunmaktadır. Yurtdışında Dublin Chester-Beatty Kütüphanesi’nde bir, Oxford Bodleian’da iki, Leiden Üniversitesi’nde iki, Paris Bibliothèque Nationale’de üç kopyası daha bulunmaktadır. Ayrıca ABD’nin çeşitli koleksiyonlarında farklı yazmalardan koparılmış minyatürlü sayfalar sergilenmektedir.
Kitab-ül Hiyel adıyla bilinen bu kitapta 6 bölüm mevcuttur.
– Birinci bölümde binkam (su saati) ile finkanların (kandilli su saati) saat-ı müsteviye ve saat-ı zamaniye olarak nasıl yapılacağı hakkında on şekil,
– İkinci bölümde çeşitli kap kacakların yapılışı hakkında on şekil ,
– Üçüncü bölümde hacamat ve abdestle alakalı ibrik ve tasların yapılması hakkında on şekil,
– Dördüncü bölümde havuzlar ve fıskiyeler ile müzik otomatları hakkında on şekil,
– Beşinci bölümde çok derin olmayan bir kuyudan ya da akan bir nehirden suyu yükselten aletler hakkında 5 şekil,
– Altıncı bölümde birbirine benzemeyen muhtelif şekillerin yapılışı (dökme pirinçten kapı, açıölçer, çalar saat, şifreli kilitler, kapı sürgüleri) hakkında 5 şekil yer alır.
Teorik çalışmalardan çok pratik ve el yordamıyla ampirik çalışmalar yapan El Cezeri ‘nin kullandığı bir başka yöntem de yapacağı cihazların önceden kâğıttan maketlerini inşa edip geometri kaidelerindan yararlanmaktı. İlk hesap makinesinden asırlar önce aynı sistemle çalışan benzer bir mekanizmayı, geliştirdiği saatte kullanan Cezeri, yalnızca otomatik sistemler kurmakla kalmamış, otomatik olarak çalışan sistemler içerisinde denge kurmayı da başarmıştı.
Onun yaşadığı zamanlarda elektrik gücü, manyetik güç ve elektromanyetik güçler bilinmediğinden, sistemlerini su gücü ve basınç etkisinden yararlanarak oluşturmuştur. Enerji olarak yalnızca su gücünden yararlanmasına karşılık bu enerjiyi mekanik bir sistemle birleştirerek hidromekanik sistemle çalışan otomat düzenekleri yapmıştır.
El Cezeri, değişik haznelerdeki suyun düzeysine göre ne zaman su dökeceğine, ne zaman meyve ve içecek sunacağına karar veren otomatik hizmetçiyi geliştirdi. Bazı makinelerinde hidro mekanik etkilerle denge kurma ve harekette bulunma sistemine yönelen El Cezeri, bazılarında ise şamandıra ve palangalar içerisinde dişli çarklar tercih ederek karşılıklı etkileme sistemini kurmaya çalıştı. Kendiliğinden çalışan otomatik sistemlerden sonra su gücü ve basınç etkisinden yararlanarak kendi kendine denge kuran ve ayarlama yapan dengeyi oluşturması, Cezeri’nin otomasyon hususundaki en mühim katkısıdır.
Diyarbakır Ulu Camii’nin ünlü Güneş Saati’ni de El Cezeri yapmıştır.
El Cezeri, 1206 senesinde Cizre’de 70 yaşında ölmüştür.
Doğu Anadolu’da İslam medeniyetinin ileri olduğu, ilim ve imar işlerinin yürütüldüğü Artukoğulları Sarayında ilmi çalışmalar yapan Cezeri, haberleşme, kontrol, denge kurma ve ayarlama ilmi olan sibernetiğin ilk kurucusudur. İnsanlarda ve makinalarda bilgi alış verişi, bunların kontrolü ve denge durumu sibernetiğin esas konusudur. Bu ilmin gelişmesiyle elektronik beyinler ve otomasyon denilen sistemler yaşandı. Bu bakımdan Cezeri, yaptığı mekanik makinalarla bu ilmin temelini atmıştır. Cezeri, yalnızca otomatik aletleri yapmakla kalmamış, otomatik olarak çalışan sistemler içerisinde denge kurmayı da başarmıştır.
Fransızlar, sibernetiğin Descartes (1596-1650) ve Blaise Pascal’la (1623-1662), Almanlar Leibnitz’le (1646-1716), İngilizler ise Roger Bacon’la (1214-1292) başladığını söylerlerse de gerçekte otomatik aletler yapıp işleten El Cezeri sibernetik ve elektronik sistemin temelini ilk kez atan büyük bilim adamıdır.
Kitapları :
– El Câmi-u’l Beyn’el İlmî ve El-Amelî’en Nâfi fî Sınâ’ati’l Hiyel (Makine Yapımında Yararlı Bilgiler ve Uygulamalar)
– Kitāb fi ma-‘rifat al-Hiyal al-handasiyya (1206)
Ünlü yapıtları :
Filli Su Saati,
Tavus Kuşlu İbrik,
Mumlu Saatler,
Fıskiyeler,
Abdest Almak İçin Otomatlar,
Suyu Yukarı çıkaran araçlar
Saz Çalan Robotlar
Masa
Kaynak:Bilgisayfam.net