Herman Melville Kimdir? Evi nerede? Nerede oturuyor?

Bir Amerikan edebiyat klasiği kabul gören Moby Dick adlı ünlü romanın yazarıdır.

Ülkemizde en fazla “Moby Dick” adlı romanıyla tanınan ABD’li romancı, öykücü ve şair Herman Melville, güney denizlerinde geçen gençliğinin tecrübelerini yansıttığı, insan ruhunun ikilemlerini ve ikiyüzlülüğünü sergilediği yapıtlar vermiştir. Melville, genç yaşta yazı yazmaya başlamış ama eleştirmenlerce beğenilmemiş, hak ettiği üne fakat ölümünden sonra kavuşmuştur.

Herman Melville, 1 Ağustos 1819, Manhattan, New York, ABD’de 8 çocuklu bir tüccar ailesinin üçüncü çocuğu olarak doğmuştur. Babası Allan Melville, annesi Maria Gansevoort Melvill’dir. New York’ta başladığı ilkokul eğitim hayatına 1830’dan beri Albany’de devam etti. 1830 senesinde iflas eden babası 1832 senesinde yaşamını kaybetti.

Herman Melville, küçük yaşta geçirdiği kızıl hastalığı yüzünden, görme yetisinin mühim bir kısmını kalıcı olarak kaybetti. Annesi varlıklı akrabalarından aldığı yardımlarla ailenin geçimini sağlamaya çalıştı. Melville okulu bırakarak tarım işçiliği, banka memurluğu, öğretmenlik gibi işlerde çalışmaya başladı.

1838 senesinde New York’ta bulunan Lansingburgh Akademisi’nde mühendislik öğrenimi gördü. Ertesi yıl New York’tan Liverpool’a giden bir ticaret gemisinde çalışmaya başladı. New York’a döndükten sonra birkaç yıl özel ders vererek yaşamını kazanmaya çalıştı. 1841 senesinde Acushnet adlı bir balina avı gemisiyle sefere çıktı. Yolculuk esnasında gemidekilerin kötü tavrından yıldığı için bir arkadaşı ile birlikte gemiyi terk ederek Markiz Adaları’nda üç hafta boyunca yamyam olarak anılan Typee yerlileriyle yaşadı. Adaya gelen bir Avustralya gemisi ile yeniden denizciliğe döndü fakat gemide çıkan isyana katılmakla suçlandığı için Tahiti civarında bir yerel hapishanede birkaç gün tutuklu kaldı. 1843 yazını Tahiti’de yerliler içerisinde geçirdi. İleride yazacağı Moby Dick adlı romanın düşünsel altyapısı bu sırada oluştu. Bir başka balina gemisi ile Hawaii’ye kadar gitti.

1843 senesinde ABD donanmasına katıldı ve ertesi yıl Boston’a geldi. Ailesinin teşviki ile kitaplarını yazmaya başladı. 1846 senesinde “Tippee” ve “Omoo” adlarını taşıyan ilk iki kitabını paylaştı. 1850 senesinde yayına giren “White Jacket”’ta ise bahriye erlerinin zorlu yaşamını anlattı.

1847 senesinde Massachusetts başsavcısının kızı olan Elizabeth Knapp Shaw ile evlendi. İlk kitapları onu bir anda hem İngiltere hem Amerika Birleşik Devletleri‘nde çok ünlü bir yazar haline getirdi. 1850 senesinde Massachusetts’te bir çiftlik evi satın alarak yerleşti, çiftlik işleri ve yazı ile uğraşarak 13 yıl boyunca bu evde yaşadı. Bu ev şimdi müze haline getirilmiştir. 1951 senesinde en ünlü eseri “Moby Dick” adlı kitabını yazdı. Ancak romanları yeterince ilgi görmedi.

1863 senesinde New York’a taşındı. 1866 senesinde beri on dokuz sene boyunca New York rıhtımında gümrük müfettişi olarak çalıştıktan sonra 1885 senesinde emekli oldu. New York gümrüğünde müfettiş olarak çalışmaya başlayınca edebiyattan bütünüyle uzaklaştı. 1891’de yaşamını kaybettiğünde hiç kimsenin hatırlamadığı bir yazardı o, ama yaşamını kaybettikten sonra keşfedildiğinde bir daha hiç unutulmadı.

Herman Melville, 1847 senesinde Elizabeth Knapp Shaw ile evlendi. Malcolm (1849-1867), Stanwix (1851-1886), Elizabeth (1853-1908), Frances (1855-1938) adlarında çocukları oldu. Oğlu Malcolm 1867 senesinde babasıyla bir tartışma sonrasında kazara kendini vurdu. Diğer oğlu Stanwix uzun bir hastalıktan sonra 1886’da yaşamını kaybetti.

Herman Melville, 28 Eylül 1891, New York, ABD’de 72 yaşında evinde kalp krizi sonucu ölmüştür. New York Bronx’ta bulunan Woodlawn Mezarlığı’na toprağa verildi.

1920’lerde edebiyat öğrencileri tarafından yeniden bulgulandı ve bütün eserlerinin yeni baskıları birbirini izledi. 1930’lardan beri yalnızca denizci öyküleri anlatan büyük bir yazar olarak değil, bunun bunun yanında gerçekçi anlatımı ve zengin ritmik düzyazıyı ustalıkla kullanan keskin görüşlü bir sosyal eleştirmen ve filozof olarak anılmaktadır.

Kitapları :
1846 – Typee: A Peep at Polynesian Life
1847 – Omoo: A Narrative of Adventures in the South Seas
1849 – Mardi and a Voyage Thither
1849 – Redburn: His First Voyage (Redburn’ün İlk Seyahati)
1850 – White-Jacket; or, The World in a Man-of-War
1951 – Moby Dick; or, The Whale
1852 – Pierre; or The Ambiguities / Pierre ya da Belirsizlikler
1853 – Kâtip Bartleby
1854 – Encantadas
1855 – Benito Cereno
1855 – Israel Potter: His Fifty Years of Exile
1856 – Piazza memories
1857 – Confidence-Man / Sağlam Adam
1866 – Battle-Pieces and Aspects of the War: Civil War Poems
1876 – Clarel: A Poem and Pilgrimage in the Holy Land
1888 – John Marr, and Other Sailors; With Some Sea-Pieces
1891 – Timoleon
1891 – Billy budd
1922 – The apple-tree table
1929 – Journal of Melville’s Voyage in the Clipper Ship
1935 – Journal up the Straits

Herman Melville ve unutulmaz romanı Moby Dick :
Moby Dick, Herman Melville’in, Kaptan Ahab’ın Pequod adlı bir balina gemisinin son yolculuğunu, balinaları nasıl avlandıklarını anlatan romanıdır. İlk kez 14 Kasım 1851’de New York Harper&Brothers Yayınevi’nce basılmıştır, fakat klasikleşen roman o zamanda ilgi görmemiştir. İlk bakışta denizlerde geçen bir serüven romanı sanılabilir. Ne var ki insan Moby Dick’i okudukça, okuduklarını düşündükçe, kitabın derinliğini, gerçek anlamını sezmeye başlar. Bu derinliği, gerçek anlamı sezmeyenler ise, balina avıyla alakalı, heyecanlı bir öykü olarak, gene de Moby Dick’in pekala keyfini çıkarabilirler.

Mina Urgan böyle tanımlıyor Beyaz Balina’nın romanını, “Zaman zaman çıkardığı o garip seslere burnundan konuşma derseniz, balinayı horlamış olursunuz. Hem balinanın söyleyecek nesi olabilir? Ben, derinliği olan hiç bir varlık görmedim ki, bu dünyaya söyleyecek sözü olsun, Geçimini sağlamak maksadıyla birkaç söz kekelemek zorunda kalır, olsa olsa. Ne mutlu ona ki, dünya duyu verir sesini. “Melville’in sesini geç de olsa duymuştur dünya; ABD’li romancı, öykücü ve şair Herman Melville (1819-1891), denizi, gemicileri, balinaları ve tabii bu arada kinin ve tutkuların tutsağı olan insan ruhunu, düz yazı şekilinde yazdığı bu şiirde, ironi, mitoloji ve gerçekçiliğin iç içe geçtiği bu romanında anlatıyor.
Kaynak:Bilgisayfam.net