Jim Jarmusch Kimdir? Evi nerede? Nerede oturuyor?

22 Ocak1953’te Akron, Ohio, Amerika’da dünyaya geldi. Ann Jarmusch ve Tom Jarmusch’un abileriydi. Küçük yaşlarındayken yazar olmak isteyen Jarmusch, 1971’de New York’a taşındı. Columbia University’de Amerikan literatürü eğitimi almaya başladı. Ancak mezun olmasına bir dönem kala Fransız edebiyatı okumak için bir yıllığına Paris’e gitti. O zamanda dünyanın dört bir yanından farklı filmleri izleme fırsatı bulduğu için sık sık Cinémathèque isimli sinemaya gidiyordu. Daha sonra New York’a geri dönen Jarmusch Del-Byzanteens isimli müzik grubuna katıldı. Ne yapmak istediğine karar vermesi uzun zaman aldı. Sonunda New York University’ye sinema bölümünde okumak için başvurdu. Eğitimden tatmin kalmayan ve bu durumu daha sonra yapacağı bir bilgilendirmede “Bana öğrettikleri şeylerin bir çoğunu bilmemeliydim.” şeklinde ifade eden Jarmusch için tanınmış film yapımcıları Nicholas Ray ve Tom DiCillo tanışması büyük şans oldu.

Okulu bırakma kararı alan ve aldığı bursun tamamını ilk filmi Permanent Vacation’da kullanan Jarmusch, Ray ve DiCillo’dan sinematografi hususunda destek aldı. Filmde asistan yönetiminden sorumlu Sara Driver’la karşılaşması Jarmusch için yaşamının dönüm noktalarından biri oldu. Zira yönetmen 20 yıl boyunca Driver’la yaşamını paylaşacaktı. Driver bunun yanında Jarmusch’un Stranger Than Paradise, Mystery Train ve Permanent Vacation filmlerinde oyunculuk da yaptı.

Permanent Vacation’ı, Stranger Than Paradise takip etti ve hayal kırıklığına uğramış 3 gencin New York’tan Cleveland’a yaptıkları garip yolculuğu anlatan bu film, tipik Hollywood klişelerini kırdı ve modern bağımsız sinema için dönüm noktası oldu. Birçok film festivalinden ödül alan film, Jarmusch’a Cannes’da altın kamera ödülünü kazandırdı.

1986’da daha sonra Hayat Güzeldir’le oskarı kucaklayacak Roberto Benigni’nin konusunu yazdığı ve başrolde oynadığı Coffee and Cigarettes’i seyirciyle bir araya getirdi. Altı dakikalık film Saturday Night Live’da gösterildi.

Aynı yıl komedi ve drama türünde bir ironiyle sinemaseverleri şaşırtan Jarmusch, Tom Waits, Roberto Benigni ve Ellen Barkin’li oyuncu kadrosunu bir araya getirerek Down by Law’ı çekti. Film çeşitli film festivallerinde dört ödül kazandı.

1989’da bir tekrar film niteliğinde olan Coffee and Cigarettes II : Memphis Version’da Steve Buscemi ile birlikte çalıştı. Aynı yıl Memphis Otel’le ve Elvis Presley’le ilişkili üç farklı hikayeyi kurguladığı Mystery Train’i çekti.

1991’de Winona Ryder’ın başrolde oynadığı ve Independent Spirit Awards’ta en iyi sinematografi dalında ödülü kucaklayan Night on Earth için kamera arkasındaydı. Taksiler ekseninde dünyanın değişik şehirlerinde aynı anda yaşanan beş farklı hikayeyi kesiştirdiği film, Quentin Tarantino’nun Pulp Fiction filminin müjdecisi gibiydi.

Jarmusch, 1993’te bundan öncekilerde ilk ikisini kameraya aldığı Coffee and Cigarettes’ın üçüncüsü için çalışmaya başladı. Üçüncü film Coffee and Cigarettes: Somewhere in California adını taşıyordu ve Tom Waits, Iggy Pop gibi usta müzisyenler başrolleri paylaşıyordu. Yönetmen bundan öncekilerde diğer bölümlerini kısa kısa çektiği tüm filmleri Coffee and Cigarettes’de bir araya getirdi. Tüm serilerin bulunduğu filmde ekstralar da vardı ve The White Stripes’tan Jack ve Meg, Cate Blanchett, Bill Murray, Steve Coogan ve Alfred Molina da oyuncu kadrosuna dahil olmuşlardı.

Yönetmen daha sonraları değişik bir projesini hayata geçirdi: Sons of Lee Marvin. Kurduğa gruba sanat etrafından bir çok ünlü katıldı. Bunlar içerisinde bundan öncekilerdeki filmlerinde beraber çalıştığı müzisyenler Tom Waits ve Iggy Pop’un bunun yanında, Richard Bose, Nick Cave, Thurston Moore, Mickey Rourke ve Neil Young da vardı. Gruba üye olmanın bir tek koşulu vardı. O da fiziksel olarak ünlü aktör Lee Marvin’e benzemekti. Dolayısıyla kadınlar üye olamıyordu. Sık sık bir araya gelip Lee Marvin filmlerini izliyorlardı. Ancak Lee Marvin’in gerçek oğlu bir gün barda rastlantı sonucu rastladığı Tom Waits’e grubun varlığından rahatsız olduğunu açıkladı.

1995’te, 19.yüzyılda geçen, başrollerinde Johnny Depp ve Gary Farmer’ın oynadığı Dead Man için kamera arkasındaydı. Film sinema eleştirmenlerince acid-western, anti-western ve pop-western şeklinde değerlendirildi ve yine özgün bir kimlik kazandı.

1997’de Neil Young’ın Crazy Horse ile çıktığı konser turunu filme aldığı “Year of the Horse” belgeselini çekti.

Ghost Dog: The Way of the Samurai (1999), Ten Minutes Older: The Trumpet (2002) filmlerinden sonra son olarak 2005’te Broken Flowers için kamera arkasına geçen Jarmusch, Bill Murray’le birlikte çalıştığı bu filmle Cannes’da jüri özel ödülünü kazanmıştır.

Ludvig Hertzberg’ın yönetmenle yaptığı röportajlarını kitaplaştırdığı Jim Jarmusch: Interviews’da, Jarmusch sinemasıyla alakalı şu açıklamayı yapmıştır.

	Ben önce bir hikâye tasarlayıp yazmak, onu senaryo haline getirmek ve sonra o senaryoya uygun oyuncular seçmek yerine, önce karakterlere kafa yormaya başlayıp, daha sonra onlar hakkında bir hikâye kurmayı ve yazmayı seviyorum. Hatta, bir vesileyle tanımış olduğum karakterlere uygun roller düşünmeyi daha çok seviyorum. Zaten bu yüzden, işe karakterleri belirleyerek yola koyulduğumdan, diyalog ve hikâye taslakları kaleme almak benim için çok daha kolay oluyor. Yine de önceden yazdığım metindeki hiçbir şeyi kesin saymıyorum. Oyuncularla prova yaparken hem doğaçlamaya geniş bir alan tanıyorum, hem de oyuncularla etkileşim sürecinde karakterlerim kendilerine başka yollar çizebiliyor. Dolayısıyla, hikâye de süreç içinde kökten değişebiliyor. Hikâyesini böyle kurduğum bir filmi çektikten sonra da bir daha geri dönüp ona bakmıyorum. Film kendi yolunda gidiyor…

Kaynak:Bilgisayfam.net