Refik Erduran Kimdir? Evi nerede? Nerede oturuyor?

Ahmet Refik Erduran, 13 Şubat 1928 tarihinde İstanbul’da Üsküdar Salacak’ta doğmuştur. Kökleri Karamanoğulları Beyliği’ne dayanır. Babası Hüsamettin Erduran, Annesi Refika Hanımdır. Leyla (d.1924) adında bir ablası vardı. 4 yaşına kadar evde ona bakan Yaşlı bir Fransız katolik dadısı vardı. Dadı hep Fransızca konuştuğu için küçüklüğünde Fransızcayı iyice öğrenmişti. Henüz okul çağı gelmeden annesinin karşı tarafa gidelim demesi üzerine aile Nişantaşı’na taşınır. 1934 senesinde o zamanki adı 15. İlkokul olan Nilüfer Hatun İlkokulu’na başladı.

1938 senesinde başladığı Robert Kolej’i bitirdikten sonra 1947 sonbaharında Amerika’da Cornell Üniversitesi’nde tiyatro tarihi okudu. Hayranı olduğu Nazım Hikmet‘in cezaevinde hastalandığını ve durumunun kötüleştiğini öğrenince onunla tanışma arzusundan ötürü 1949 senesinde Türkiye‘ye döndü

Tuzla’daki Yedek Subay Okulu’nun sonrasında askerliğini Kore Savaşı esnasında Türk Tugayı’nda yedek subay olarak yaptı. 1954-1955 içerisinde TEF adlı haftalık mizah dergisini yönetti. Dergi, 1955’te kapandı. Yayıncılık ve filmcilikle uğraştı. Yayımcılık işlerini Ertem Eğilmez‘e bıraktı, tiyatro yazarlığına yöneldi. Daha çok güldürü ve vodvil türünde oyunlar yazmıştır.

1965’te Abdi İpekçi‘nin teklifi üzerine Milliyet gazetesinde köşe yazarlığına başladı ve 1981 yılına kadar aynı gazetede yazarlık yaptı. Ardından Güneş ve Meydan gazeteleri için yazan Refik Erduran, 1985’te En Başarılı Köşe Yazarı Ödülü’nü almayı başardı.

Milliyet, Güneş, Meydan ve Sabah’ta köşe yazarlığı yaptı. Devlet Tiyatroları, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları’nda ve özel tiyatrolarda 20 dolayında oyunu sahnelendi. Devlet Tiyatroları, İstanbul Şehir Tiyatroları, Gülriz Sururi–Engin Cezzar Tiyatrosu, Ulvi Uraz Tiyatrosu, Haldun Dormen Tiyatrosu, Ali Poyrazoğlu Tiyatrosu, Kenter Tiyatrosu, Yunus Emre Tiyatrosu, Tiyatro İstanbul, Yeditepe Tiyatrosu gibi topluluklar tarafından oyunları sahnelendi.

İlk işinde uzman tiyatro eseri Deli’yi 1957’de yazmıştır. Ününü ise Bir Kilo Namus ve Cengiz Han’ın Bisikleti adlı oyunlarıyla yapmıştır.

1986 senesinde kısa adı ITI olan Uluslararası Tiyatro Enstitüsü Türkiye Merkezi’nin başkanı oldu. 1989’da aynı örgütün Helsinki’de yapılan Dünya Kongresi’nde Uluslararası Yazarlar Komitesi Başkanlığı’na seçildi.

Amerika‘nın Iowa şehrindeki Uluslararası Yazarlar Atölyesi tarafından bir davet alınca Amerika‘ya gitti. Bir yıla yakın Yazarlar Atölyesi’nde bulunduktan sonra, bazı çalışmalarının televizyon kanallarında değerlendirilmesi maksadıyla yedi sekiz yıl kalacağı Californiya‘ya yerleşti. Burada Milliyet’in Batı Amerika Haber Bürosu Şefi olarak gazeteciliğini de devam ettirdi.

1985 senesinde Türkiye Gazeteciler Cemiyeti En Başarılı Köşe Yazarı, 1991 senesinde Kültür Bakanlığı En Başarılı Oyun Yazarı seçildi. Ramiz ile Jülide oyunuyla 1995 yılı Yunus Emre Yarışması Başarı Ödülü’nü aldı.

Sırp faşistlerine karşı sembolik direniş göstermek maksadıyla 1995 senesinde Bosna’ya giderek Kara Kuğular adlı seçkin birliğe katıldı, gördüklerini Milliyet’te dizi olarak yayımlandı. Ardından Bosnalı Samuraylar başlığıyla kitaplaştırıldı.

Yurt içinde ve dışında sinema, televizyon senaryoları yazdı. Atatürk‘ün toplumu yeniden yapılandırmadaki hızını anlatan Metamorfoz (Başkalaşım) adlı konusu TRT tarafından 1992‘de filme çekildi.

Kiraladığı tekneyle kayınbiraderi Nazım Hikmet‘in yurt dışına kaçmasına yardım etmiştir.

Eski karısı Tülay Güngör’ün kızıyla evlendiği için Denizlili avukat Mümtaz Sami Özok tarafından hakkında şikâyette bulunulan ve mahkeme kararıyla evliliği iptal edilen Refik Erduran, ‘Pınar Hanım’la yurt dışında yeniden evleneceğiz’ dedi.

Evlilikleri : Değişik evliliklerinden dört çocuğu var.

1.eşi: 1950 senesinde evlendiği ilk eşi Nazım Hikmet‘in kız kardeşi Melda Kalyoncu hanımdır. 5 yıl evli kaldılar. 1955 senesinde boşandı. Murat (d.1953) adında bir oğlu mevcuttur.
2.eşi: 1958 senesinde gazeteci Leyla Umar ile evlendi. 1960 senesinde boşandılar fakat beraber yaşamaya devam ettiler. 1977 senesinde ayrıldılar.
3.eşi: Tülay Güngör ile 1992 senesinde evlendi. 5 yıl evli kaldılar. 1997 senesinde boşandı.
4.eşi: eski eşi Tülay’ın kızı Pınar (d.1965) ile 1997 senesinde evlendi. Ferhat (d.1997) adında bir çocuğu oldu. Kerem ve İpek (d.2002) adında ikiz çocuk sahibi oldu. Bir avukat evliliklerini bitirmek için dava açtı, mahkeme neticesinde evliliği 2003 senesinde iptal edildi.

7 Ocak 2017 tarihinde Edirne‘de 89 yaşında vefat etti.

Yazdığı Tiyatro Oyunları :
1957 – Deli, İstanbul Şehir Tiyatrosu
1958 – Bir Kilo Namus
1959 – Cengiz Han’ın Bisikleti
1959 – İp Oyunu
1959 – Karayar Köprüsü
1960 – İkinci Baskı
1961 – Büyük Jüstinyen
1962 – Aman Avcı
1962 – Ayı Masalı
1965 – Direkler Arası Kanto
1965 – Uçurtmanın Zinciri
1966 – Kartal Tekmesi
1967 – Kelepçe
1969 – Turp Suyu
1973 – Canavar Cafer
1980 – Efendimiz Efendimiz
1985 – Bunu Yapan İki Kişi
1991 – Tamirci : Ankara Devlet Tiyatrosu
1995 – Ramiz ile Jülide : Kent Oyuncuları
1996 – Eşek Dağın Sevdalısı : Kent Oyuncuları
1997 – Halay (oyun) : İstanbul Şehir Tiyatrosu
1997 – Seher Vakti : Tiyatro İstanbul
1998 – Yemenimin Uçları : İstanbul Devlet Tiyatrosu
1999 – Bordello
2003 – Bağış (Tülay Erduran ile)
2003 – Seher Vakti
2003 – Sekiz Oyun
2004 – Bahçemdeki Ayı : Ankara Devlet Tiyatrosu
2006 – El Ele : Ankara Devlet Tiyatrosu
2012 – Açıl Kafam Açıl : İstanbul Devlet Tiyatrosu

Kitapları :
1954 – Yağmur Duası
2003 – Domuz
2004 – Er Oyunu
2004 – Kavşak: “Dünyayı Kadınlar Kurtaracak“
2004 – Neşe’nin Şarkıları
2004 – Sabiha (Sabiha Sertel‘in yaşamöyküsü,)
2005 – İblisler, Azizler, Kadınlar (Anı)
2007 – Jetonlar Düştükçe

Filmleri ve Dizileri :
Senaryo :
1992 – Metamorfoz (TV Dizisi)
1988 – Önce Canan (TV Dizisi)
1955 – Gün Doğarken (Sinema Filmi)

Yapımcı :
1988 – Önce Canan (TV Dizisi)

Eser :
2005 – Son Osmanlı (TV Dizisi)
1992 – Metamorfoz (TV Dizisi)
1991 – Karayar Köprüsü (TV Filmi)
1975 – Canavar Cafer (Sinema Filmi)
1955 – Gün Doğarken (Sinema Filmi)

Kaynak:Bilgisayfam.net