Robert Bosch Kimdir? Evi nerede? Nerede oturuyor?

Alman sanayici Bosch motorlu araçlar için elektrik donanımı üreten dünya çapında başta gelen firmayı küçük bir tesisatçı dükkanından başlayarak kurdu. 20. yüzyılın başında aşağı yukarı her otomobile takılan manyetoyu geliştirerek dünya çapında ünlendi. Matkaptan çamaşır makinesine, klimadan çim biçme makinesine kadar birden fazla alanda faaliyet gösteren ve adını “kalite” ile özdeşleştirdi. Kimyager Carl Bosch yeğenidir.

Robert Bosch, 23 Eylül 1861 tarihinde Schwaebische Alb dağlarında bir köy olan Albeck’de bir çiftçi ailesinin oniki çocuğunun onbirincisi olarak dünyaya geldi. Robert Bosch’un babası Servatius Bosch çiftçilik, otelcilik ve bira üreticiliği yapıyordu. Annesi ise Maria Margaretha idi. Ailesinin başlıca gelir kaynağını, arabacıların geceledikleri ve atlarını değiştirdikleri bir han oluşturuyordu. Tren hattı döşendiğinde ailece Ulm’e taşındılar. Bugünkü anlamıyla teknik meslek lisesine giden Robert Bosch, burada pek göz alıcı bir öğrenci değildi. Zooloji ya da botanik gibi bir bölüm okumak istese de üniversiteye gitmedi. Babasının yönlendirmesiyle teknisyen olmak üzere bir yere çırak verildi. 1876-1879 senelerında Ulm’de teknisyen ve optik cihaz üreten Wilhelm Maier’in yanında çıraklık yaptı.

22 Mayıs 1884’te 22 yaşındayken Rotterdam’dan New York’a giden bir gemiye bindi. ABD’ye vardıktan 2 hafta sonra da Thomas Alva Edison’a ait olan bir elektronik cihaz üreten fabrikada işe girdi. Bu fabrikada ampul, termometre, fonograf gibi şeyler üretiliyordu. Burada her şey güllük gülistanlık gitmedi ve işten ayrıldı. Tekrar Edison Machine Works’te işe girene kadar epey bir işsizlik yaşadı.

Arkadaşının kız kardeşi Anna Kayser’e yazdığı mektup aracılığıyla nişanlandılar ve Bosch Almanya’ya geri dönmeye karar verdi. Dönüş yolunda İngiltere’ye uğradı ve 6 ay kadar Londra’daki Siemens Brothers fabrikasında çalışmaya karar verdi. 1885’te Almanya’ya dönerek Anna Kayser ile nişanlandı. 1887’de Stuttgart’ta evlendiler. 1888 ve 1889 senelerında Margarete ve Paula adında iki çocukları oldu. 1891’de ise üçüncü çocukları Robert dünyaya geldi. Dördüncü çocukları Erna ise 1893’te doğup bir yıl sonra yaşamını kaybetti.

Ondan iki yıl sonra da 10.000 marklık bir sermaye ile Stuttgart‘ta bir tesisat, ince tesviyecilik ve elektroteknik şirketi kurdu. Robert Bosch kendisiyle aynı adı taşıyan oğlunu erken yaşlarda iş dünyasıyla tanıştırdı. 11 yaşındaki küçük Robert şirketin envanterinden sorumluydu. Yine şirkette çıraklık da yapıyordu. Ancak küçük Robert Bosch 1920 senesinde multipl skleroz adında bir hastalığa yakayı ele verdi ve 1922’de yaşamını kaybetti.

Bu büyük üzüntü sebebiyle Anna Bosch ve Robert Bosch’un arası gittikçe açıldı ve 1927’de evlilikleri bitti. Aynı yıl Robert Bosch, 39 yaşındaki Margarete Wörz ile evlendi. 66 yaşındaki Robert Bosch ile 39 yaşındaki Margarete Wörz’ün Robert ve Eva adında iki çocukları daha oldu.

Bosch, bir makinacı kalfa ve bir çırak çocukla birlikte her çeşit elektrik tesisatı onarıyor ve telefon, ev telgrafı ve paratoner (senedirımsavar) gibi aygıtları monte ediyordu. 1887’de gazlı motorlar için ürettiği manyetoyu izleyen senelerda giderek geliştirdi. Elde ettiği başarılar yüzünden tesisatçı şifrketinın kapasitesini gözünde büyüttü. Yeni makine alımı için fazla yatırım yaptı ve 1890’da parasal sıkıntıya düştü. Ancak 1897’de ekonomik sıkıntısını atlatabildi.

Kendisi tarafından üretilen manyeto artık bir motorlu araca, bir Dioa-Bouton Üç Tekerleklisine takılabildi. Bosch bundan beş yıl sonra kesin başarıya ulaştı. Proje mühendisi Gotdob Honold bujilerle bir yüksek gerilim manyetosu geliştirdi. Bir aygıt ateşleme hızı ve dakiklik yönünden tüm rakip firmaların ürünlerinden üstündü. Ayrıca hızlı çalışan benzinli motorların geliştirilmesi üzerinde etken oldu. Aradan çok geçmeden Bosch aşağı yukarı bütün büyük otomobil firmalarından sipariş almaya başladı.

Yeni yüzyıla girdikten birkaç ay sonra, bu arada 45 kişi çalıştıran Bosch, Stuttgart‘a taşındı. Elektroteknik fabrikasını plânlarken ABD‘de edindiği deneyimlerden yararlandı. Modera iş kısmını göz önünde tutarak imalathanelerini donattı. Sık sık “Kızıl Bosch” olarak nitelendirilen sanayici, Almanya genelinde fakat 1918‘de kabul gören 8 saatlik iş gününü 1906‘da uygulayarak sosyal tutumunu ispatladı.

1910’da fabrikasında çalışanlara Cumartesileri öğle saatlerinden sonra izin verdi. Diğer işletmelerin çoğunda o tarihte haftada altı tam gün çalışılıyordu. Şirketi 1913‘te 7 haftalık bir işçi mücadelesine sahne olunca, Bosch işverenler birliğine katıldı. O tarihe kadar bu örgüte üye olmayı reddetmişti.

Birinci Dünya Savaşı patlak vermeden önce Bosch ürünlerinin % 90’ını dış ülkelere satıyordu. Şirketi, motorlu taşıtlar için buji, ışık makinesi, akü, starter, far vb. parçalardan oluşan ilk standart elektrikli donanımı sunuyordu. İngiltere, Fransa ve ABD‘de kendi şirketleri ve temsilcilikleri bulunmaktaydı. Her ne kadar savaş başladığında dış ülkelerden sağladığı kâr elden gittiyse de, savaş için yaptığı üretim bunu kat kat çıkartıyordu. Bosch bu kazancının büyük bir kısmını Neckar kanalının inşası için kurulan bir vakfa devretti. 1916’da şifrketinı anonim şirkete çevirdi.

Robert Bosch, Birinci Dünya Savaşı esnasında yaρtığı şirkete verilen silah anlaşmalerinden kar istemiyordu. Bunun yerine, hayır maksadıyla birkaç milyon Alman markı bağışladı. 1940 senesinde, Stuttgart şehrinde bir hastane açtı.

Her zaman teknikteki yenilikleri göz önünde bulunduran Bosch, Birinci Dünya Savaşı bittikten sonra araştırmaya büyük paralar ayırdı ve işletmesini giderek büyüttü. Özel yaşamında 20’li senelerda kaderin birkaç sillesine katlanmak zorunda kaldı. Oğlu mültipl skleroz hastalığından yaşamını kaybettiğü gibi, çocuğunun ölümünü kabullenemeyen karısı da geçirdiği ağır depresyonlar yüzünden hastanelerde bakılmak zorunda kaldı. Bosch 1926’de boşandı ve bir yıl sonra Margarete Woerz ile evlenerek bir kız çocuk sahibi oldu.

Yine 1927‘de çalışanlara şirkette uzun seneler çalıştıktan sonra, emekliliklerinde parasal destek sağlayan Bosch Yardımı adı altında toplumsal bir kuruluşu hayata geçirdi. Ne var ki, 30’lı senelerın başındaki dünya ekonomik buhranı 1937’den beri Robert Bosch GmbH adını taşıyan bu kuruluşu da etkiledi. Satışlar hissedilir derecede gerilerken çalışanların kimisine yol vermek gerekti.

Bosch’ un fabrikaları İkinci Dünya Savaşı‘nda geniş çapta yıkıldılarsa da kendisi buna tanık olmadı. Şirketin kurucusu 1942 senesinde 80 yaşında Stuttgart‘ta hayata veda etti. Fabrikaları yeniden inşa edildikten sonra üretim yelpazesine buzdolapları ve diğer elektrikli ev aletleri eklendi.

Eğer çalışanlarından birinin performansını beğenirse, o insana mühim sorumluluk veren Bosch’un bu yaklaşımı şirkete büyük kârlar sağladı. Tabii çalışanlar da yine diğer şirketlere göre daha yüksek maaşlar alıyordu.

26 Eylül 1896’da Robert Bosch tüm çalışanlarını toplayarak 1000. manyetolu ateşleme cihazını üretmelerini sebebiyle kutladı. Şirket içindeki iyi çalışma koşulları da çalışanları motive ediyordu. Bosch fabrikalarının iyi aydınlatılmasına ve havalandırılmasına oldukça önem veriyordu.

Robert Bosch bunun bunun yanında sağlık sigortası, emeklilik primi, yıllık izin, doğum izni gibi konularda da çalışanlarına çok iyi olanaklar sunuyordu ki bu tür şeyler o zamanlar çok nadirdi. 1917’den beri fabrikalarda hemşireler de çalışmaya başladı. 1939’da ise her fabrikada doktor da dahil olmak üzere bir sağlık ekibi hazır yer alıyordu.

Robert Bosch Almanya’da günlük 8 saat çalışma sistemini ilk uygulayan patronlardan biri oldu. Bu sebeple çalışanlarınca “baba” olarak görülen Robert Bosch, rakip firmalar tarafından ise sosyalist ve kızıl Bosch olarak adlandırılıyordu.

Şirket içi iletişime de oldukça önem veren Bosch, 1919 senesinde Bosch-Zünder adında şirket içi bir gazete hazırlatmaya başladı. Bununla birlikte tüm işçiler şirketteki gelişmelerden, şirketin vizyonundan haberdar oluyordu. Bu gazetede Robert Bosch’un yazılarının bunun yanında, kalite, müşteri hizmetleri, dakiklik, başarı, motivasyon konularında yazılar da yer alıyordu.

Bu gazete günümüzde de yayımlanmaya sürüyor.

Güzel sözleri :
“Uzmanı olmadığını bir alanda bilmeniz gereken tek şey, bu işin uzmanı olan insanları işe almaktır.”
“Çok param olduğu için yüksek maaş vermiyorum. Yüksek maaş verdiğim için çok param var.”
“Buradaki herkesin ilk görevi kaliteli ürün üretmektir. Bosch fabrikasında hataya ve beceriksizliğe yer yoktur.”
“Daima, güven kaybetmektense para kaybetmeyi tercih ederim”

Kaynak:Bilgisayfam.net