Yılmaz Gruda Kimdir? Evi Nerede?

Tek kişilik gösterilerinde geleneksel Türk tiyatrosundan ilham aldığı bir oyunculuk anlayışı ortaya koymuştur. Edebiyat alanında kendine özgü şiirleriyle dikkati çekmiştir.

Yılmaz Gruda, 14 Temmuz 1930 tarihinde İstanbul’da doğmuştur. Tam adı Ahmet Yılmaz Gruda’dır. Babasının adı Hasan, annesinin adı Emine Mediha’dır. İlk Okulu İstanbul 12. İlkokulunda okudu. Anne-babası ayrıldığı için 5.sınıftayken Ankara‘ya göç etti, ticaretle uğraşan babasının yanında büyüdü. Ortaokulu Ankara da okudu. Yılmaz Gruda Ankara Ticaret Lisesi’ndeki eğitim sürecini 2. Sınıfta yarıda bırakarak Ankara’da banka memurluğu yapmaya başladı, daha sonra İstanbul’da Yeni Sabah gazetesinde muhasebecilik yaptı. 1954 senesinde istifa ederek Tiyatro Derneği Cep Tiyatrosu’nda 1955-1956 senelerında iki sezon sahneye çıktı.

Daha sonra da Küçük Sahne, Dormen Tiyatrosu, Ankara Devlet Tiyatrosu, Ankara Meydan Sahnesi, Ulvi Uraz, Nisa Serezli – Tolga Aşkıner gibi topluluklarda oynadı. Bu zamanda rol aldığı oyunlar içerisinde Eugene O’Neill’den Karaağaçlar Altında (1957), Brandon Thomas’ tan Teyzesi (1957), Bevan-Trzcinski’den Kamp 17 (1957), Macchiavelli’den Aşk Otu (1958), Turgut Özakman’dan Duvarların Ötesi (1959), Nikolay Vasilyeviç Gogol’den Müfettiş (1959), Refik Erduran’dan İkinci Baskı (1961), Alec Coppell’dan Gazebo (1961), Haldun Taner’den Günün Adamı (1961), Agatha Christie’den Fare Kapanı (1962), Peter Ustinov’dan Romanoffla Jülyet (1962) sayılabilir. Muammer Karaca tiyatrosunu yönetti.

1950’li senelerda yazdığı şiirleri çeşitli dergilerde yayımlandı. Televizyon, Kabare, Film, Radyo oyuncusu, Genel Sanat Yönetmeni, Öğretim Görevlisi,Tiyatro Yönetmeni, Rejisör, Çağdaş Meddah, Gazeteci, Yazar, Araştırmacı, Şair, Çevirimci, Muhasip, Reklam Metni Yazarlığı gibi işlerde çalıştı. Aynı zamanda Attila İlhan ile beraber mavi hareketini yaratan şairlerdendir.

Sinema ve dizi filmlerde rol alan ve tiyatro oyunları da yazıp, çeviriler yapan Yılmaz Gruda’nın eserlerinde geleneksel Türk tiyatrosu ve Anton Çehov etkisi açıkça görülür.

Tek kişilik gösterilerinde geleneksel Türk tiyatrosundan ilham aldığı bir oyunculuk anlayışı ortaya koymuştur. Edebiyat alanında kendine özgü şiirleriyle dikkati çekmiştir.

İlk Şiiri (Memoya Mektup), Yağmur Ve Toprak Dergisi’nde yayınlandı (1945). Kaynak, Mavi, Yeni Ufuklar, Dost, Yeditepe, Şayet, Varlık, Kitaplık, Yücel, Şairler Yaprağı, Şimdilik,Varan, Yelken, Vatan Sanat Eki, Tanin, Oluşum, Soyut, Vatan gibi gazete ve dergilerde yazıları ve şiirleri yayınlandı.

İstanbul ve Ankara Radyolarında Radyo Tiyatrolarını yönetti ve oynadı. 1959 senesinde Stand Up / Çağdaş Meddah’ı sahneledi ve oynadı. Meddah ve Orta Oyununu televizyona getirdi. Ulusal Kanal’da 7 yıl Nasreddin Hoca / Bir Dakika Medya Konuğu programlarını yaptı.

İstanbul Büyükşehir Gösteri Merkezi ile Bahçelievler Belediye Tiyatrosunda Genel Sanat Yönetmeni, oyuncu, yönetmen ve öğretim görevlisi olarak çalıştı.

Efendiler Lütfen Şapkanızı Çıkarın (1958), Susanların Sonu (1960) ve Körün Gözü (1960) adlı oyunları yazan Yılmaz Gruda, sahnelerde ve televizyonda meddah gösterileri de gerçekleştirdi.

Dokuz Dağın Efesi (1959) ile yöneldiği sinemada özellikle karakter rollerinde başarılı oldu. 1949’dan başlayarak dergilerde şiirlerini yayımladı. Toplumsal gerçekçi anlayıştaki şiirlerini Çarmıhtaki Yeni Mehmet (1963) ve Kuyumcular (1980) adlı kitaplarında topladı. Deneme türünde yazılarını içeren Şu Bizim Tiyatromuz (1976) ve müstehcen filmlerin patladığı zamanda uzun seneler (15 yıl) çalıştığı reklamcılık bölgesindeki tecrübelerini aktaran Biraz Reklam Alır mısınız? (1986) adlı yapıtları da mevcuttur.

Aydınlık Dergisi’nde köşe yazarlığı yaptı.

2016 yılı 53’üncü Uluslararası Antalya Film Festivali açılış töreninde Yılmaz Gruda, Feyzi Tuna, Fransız Yıldız Audrey Tautou ve Emel Sayın‘a onur ödülü verildi.

Evlilikleri :
3 kere evlendi 2 çocuğu mevcuttur.
1.eşi: 1957 senesinde balerin Tolga Tiğin ile evlendi 1963 senesinde boşandılar. Bir çocukları mevcuttur.
2.eşi: 1965 senesinde Ayşen Gruda (Erman) ile evlendi. Bu evlilik uzun sürdü. 1976 senesinde boşandılar. Elvan Gruda adında bir kızı mevcuttur.
3.eşi: 1985 senesinde tiyatrocu Türkan Gruda ile evlendi. Eşi 24 Eylül 2014 tarihinde vefat etti.

Ödülleri :
2018 – Sadri Alışık Tiyatro Ödülleri, Onur Ödülü

2016 – 53. Antalya Film Festivali, Onur ödülü
2003 – Cumhuriyet Gazetesi, Yunus Nadi Abalıoğlu Şiir Ödülü, Marathon “Bir Uzun Koşu”
1999 – Türk Tabibler Birliği Behçet Aysan Şiir Ödülü – Çerçi Zeus

Kitapları :
1963-1997 – Çarmıhtaki yeni Mehmet (Şiir )
1976 – Şu bizim Tiyatromuz
1980 – Kuyumcular ve Kuyumcular Günlüğü (Şiir )
1986 – Biraz Reklam Alır mısınız
1996 – Camdaki Düşman (Türkan Guruda ile beraber)
1997 – Çerçi Zeus (Şiir )
2002 – Bir çürümüş Kent Belgeseli (Şiir )
2002 – Maraton (Şiir )
2006 – Manzum Nasreddin Hoca Fıkraları
2007 – Çağdaş Edep Erkan Görgü Kitabı
2007 – Bir Başka O (Oratoryo)
2008 – Köylü Devrimci Börklüce Mustafa (Destan)
2011 – Kavuklu Hamdi (Orta Oyunu)
2011 – Bektaşi Fıkraları
2012 – Sultan Abdülaziz Vak’ası
2013 – Kendi İle Kendisi (Şiir)
2014 – Kasetçi
2016 – Yeşilçam Cehennemi
2017 – Gelir Ergeç
2020 – Sımayıl İle Razıya

Çevirileri :
1966 – Tütünün Zararları (Anton Çehov)

1984 -Tek Perdelik Dokuz Oyun (Anton Çehov)
1993 – Kül Altındaki Kor (Anton Çehov)
2018 – Bir Devlet Memurunun Ölümü, (Anton Çehov, Çeviren: Yılmaz Gruda)

Filmleri ve Dizileri :
2018 – Şahsiyet (Yatan hasta (Konuk oyuncu) (TV Dizisi)
2018 – Sorma Neden (Sinema Filmi)
2018 – Görevimiz Tatil (Sinema Filmi)
2018 – Göktaşı (Sinema Filmi)
2018 – Ailecek Şaşkınız (Sinema Filmi)
2017 – Ver Kaç (Avni Amca) (Sinema Filmi)
2017 – Yıldızlar Şahidim (Ragıp)(TV Dizisi)
2017 – Batlır (Ayhan Amca)(Sinema Filmi)
2016 – İsmail ve Roza İsmail) (Sinema Filmi)
2015 – Mutlu Ol Yeter (Ziya) (TV Dizisi)
2015 – Biz Bir Dolaşalım (Sinema Filmi)
2015 – Adana İşi (Şimşek’in Dedesi) (Sinema Filmi)
2014 – Ulan İstanbul (Dülgen Hoca) (TV Dizisi)
2014 – Otel Divane (Sadık Yarim) (TV Dizisi)
2014 – Olur Olur! (Sinema Filmi)
2014 – Gülcemal (Abdülkerim) (Sinema Filmi)
2013 – Vicdan (TV Dizisi)
2013 – Sürgün İnek (Cebrail Dede) (Sinema Filmi)
2013 – Sürgün İnek (Sinema Filmi)
2013 – Fatih (Emir Ali Çelebi) (TV Dizisi)
2013 – Aşk Ağlatır (Sinema Filmi)
2012 – İşler Güçler (Rüstem Abi) (TV Dizisi)
2012 – Suskunlar (Ömer) (TV Dizisi)
2011 – Celal Tan ve Ailesinin Aşırı A… (Nida Bey) (Sinema Filmi)
2011 – Arka Sıradakiler (5. Sezon) (Ergun) (TV Dizisi)
2010 – Çakıl Taşları (Süleyman) (TV Dizisi)
2010 – Aşk Tesadüfleri Sever (Kemal Dede) (Sinema Filmi)
2009 – Aşk Geliyorum Demez (Mankenci Atilla) (Sinema Filmi)
2008 – Şeytanın Pabucu (Nahit) (Sinema Filmi)
2007 – 2010 – Kavak Yelleri (Haşmet) (TV Dizisi)
2007 – Bez Bebek (Dede) (TV Dizisi)2007
2004 – Yabancı Damat (Celayir) (TV Dizisi)
1996 – Gözlerinde Son Gece (TV Dizisi)
1995 – Gökkuşağı (Profesör) (TV Dizisi)
1994 – Bay Kamber (TV Dizisi)
1994 – Aylaklar (Sinema Filmi)
1993 – Hastane (TV Dizisi)
1992 – Yağmur Beklerken (TV Dizisi)
1977 – Meryem Ve Oğulları (Sinema Filmi)
1976 – Şoför (Polis) (Sinema Filmi)
1976 – Tek Başına (Sinema Filmi)
1976 – Su Perisi Elması (Konuk Oyuncu) (Sinema Filmi)
1976 – Kuklalar (Gazino patronu Kadir) (Sinema Filmi)
1976 – Kana Kan (Sinema Filmi)
1976 – Güngörmüşler (Kaptan) (Sinema Filmi)
1976 – Gel Barışalım (Reklam Şirketinin Müdürü) (Sinema Filmi)
1976 – Babanın Suçu (İsmet) (Sinema Filmi)
1976 – Aşk Dediğin Laf Değildir (Naci Bey) (Sinema Filmi)
1976 – Arabacının Aşkı (Gazete Patronu Asım) (Sinema Filmi)
1975 – Vur Tatlım (Sinema Filmi)
1975 – Nereden Çıktı Bu Velet (Sinema Filmi)
1975 – Köçek (Acenta Rıza) (Sinema Filmi)
1975 – Diyet (Yaşlı Sipahi) (TV Dizisi)
1974 – Kartal Yuvası (Muhtar) (Sinema Filmi)
1974 – Fedai (Talat) (Sinema Filmi)
1973 – Yeryüzünde Bir Melek (Meral’in Babası) (Sinema Filmi)
1973 – Yaban (Sinema Filmi)
1973 – Sevda Yolu (Asım Bey) (Sinema Filmi)
1973 – Karateci Kız (Doktor) (Sinema Filmi)
1973 – Hazreti Yusuf (Potifar) (Sinema Filmi)
1973 – Gülerken Ağlayanlar (Necla’nın Babası) (Sinema Filmi)
1973 – Gazi Kadın / Nene Hatun (Aleksandr Aleksandroviç) (Sinema Filmi)
1973 – Cano (Sinema Filmi)
1973 – Bitirimler Sosyetede (Gazino Sahibi) (Sinema Filmi)
1973 – Bebek Yüzlü (Komiser) (Sinema Filmi)
1973 – Asiye Nasıl Kurtulur (Haydar) (Sinema Filmi)
1973 – Arap Abdo (Saraylı Muhittin) (Sinema Filmi)
1972 – Zulüm (Sağır) (Sinema Filmi)
1972 – Tophaneli Murat (Savcı) (Sinema Filmi)
1972 – Suya Düşen Hayal (Murat) (Sinema Filmi)
1971 – Sezercik Yavrum Benim (Manav) (Sinema Filmi)
1971 – Bir Kadın Kayboldu (İrfan) (Sinema Filmi)
1971 – Ayıpettin Şemsettin (Kaçakçı) (Sinema Filmi)
1970 – İç Güveysi (Bahçevan Bayram) (Sinema Filmi)
1970 – Ölünceye Kadar (Avukat Ziya) (Sinema Filmi)
1970 – Herkesin Sevgilisi (Davetli) (Sinema Filmi)
1970 – Bomba Ahmet (Patron) (Sinema Filmi)
1970 – Ağlayan Melek (Naci) (Sinema Filmi)
1967 – Kızıl Tehlike (Sinema Filmi)
1967 – Demir Yumruklu Üçler (Sinema Filmi)
1967 – Beni Katil Ettiler ( ) (Sinema Filmi)
1966 – Çalıkuşu (Sinema Filmi)
1966 – Zehirli Hayat (Sinema Filmi)
1966 – Karakolda Ayna Var (Siirt’li Kaşkaval Sabri) (Sinema Filmi)
1966 – Kanun Benim (Seyfettin) (Sinema Filmi)
1966 – Ben Bir Kanun Kaçağıyım (Okmeydanlı Cemil) (Sinema Filmi)
1965 – Cennet Fedaileri (Sinema Filmi)
1964 – Döner Ayna (Sinema Filmi)
1964 – Affetmeyen Kadın (Savcı) (Sinema Filmi)
1963 – Rüzgar Zehra (Musa) (Sinema Filmi)
1962 – Bir Gecelik Gelin (Şahit) (Sinema Filmi)
1961 – İstanbul’da Aşk Başkadır (Sinema Filmi)
1961 – Suçlu Aşıklar (Sinema Filmi)
1961 – Kader Yolcusu (Sinema Filmi)
1960 – Gecelerin Ötesi (Hakkı) (Sinema Filmi)
1959 – Ölürüm De Ayrılmam (Sinema Filmi)
1959 – Düşman Yolları Kesti (Şükrü) (Sinema Filmi)
1958 – İstanbul Macerası (Sinema Filmi)
1958 – Çitlenbik (Sinema Filmi)
1958 – Daha Çekecek miyim? (Sinema Filmi)
1958 – Dokuz Dağın Efesi (Hasan Çavuş) (Sinema Filmi)

Rol Aldığı Bazı Tiyatro Oyunları :
– GEN -AR TİYATROSU (Büyüklere Masallar 1967 )
– BAŞKENT TİYATROSU (Başbakan ve Uşağı 1968 )
– ERDEN ENER TİYATROSU ( İki El Ateş 1969)
– BARİKAN ÇOCUK OYUNLARI ( Pinokyo, Küçük Prens Sera 1969 )
– ANKARA ÇUVALDIZ KABERA ( Molla Kendini Kolla 1969 )
– ANKARA ÇUVALDIZ KABERA ( Sen Adamı Deli Edersin 1970 )
– YENİŞEHİR TOPLULUĞU ( Generalin Aşkı )
– ANKARA MALTEPE KOMEDİ TİYATROSU – Orhan ELÇİN Tiyatrosu ( Ne Şehittir Ne Gazi)
– ANKARA KÜÇÜK MEYDAN SAHNESİ (Baykuşla Pisi Pisi )
– ANKARA BÜYÜK MEYDAN SAHNESİ ( Söyle Kimsin )
– İSTANBUL ÜÇ MAYMUN KABERA ( İki Kıza Bir Çızbız 1971 )
– İSTANBULÜÇ MAYMUN KABERA ( Sen Adamı Deli Edesin 1971)
– Ayfer Feray TİYATROSU ( Çifte Balayı 1971 ),
– İSTANBUL TİYATROSU ( Bir Hamamda İki Çıplak 1973 )
– HALK TİYATROSU ( Komprador Oyunu 1974 )
– İSTANBUL SANDVİÇ TİYATROSU ( Şvayk Karakolda 1974 )
– Haldun Dormen TİYATROSU ( Bir Şey Söyle 1975 ),
– BONCUK ÖMER TİYATROSU ( Boncuk Ömer ile Pembe )
– İSTANBUL BEŞİKTAŞ HALK EVİ TİYATROSU ( Çürük Elma )
– İSTANBUL DEVEKUŞU KABERA ( Biz Bize Benzeriz 1978 )
– Enis Fosforoğlu TİYATROSU (Buzlar Çözülmeden 1980)
– ENİS FOSFOROĞLU TİYATROSU ( İkiz Kardeşim Devit 1983 )
– İNSELER TİYATROSU ( Aç Koynunu Ben Geldim 1983 )
– ÇUVALDIZ KARERA ( Olmaz Olmaz Deme 1986)
– Ulvi Uraz TİYATROSU
– DEVLET TİYATROSU
– Nisa Serezli – Tolga Aşkıner TİYATROSU
– Çolpan İlhan & Sadri Alışık Tiyatrosu (Frankenstein 2015-2018)
– Çivi Kabare Tiyatrosu (Biz Bize Benzeriz 2018)
– Kadıköy Halk Eğitim Merkezi (Gülmeye Geldik Dünyaya 2018)

Kaynak:Bilgisayfam.net