Aretha Franklin Kimdir? Evi nerede? Nerede oturuyor?

Çıkardığı albümler ve parçalarla soul müzik listelerinde haftalarca listebaşı kalan ve toplamda 20 Grammy ödülü sahibi Amerikalı soul ve gospel sanatçısı.

Aretha Franklin, 25 Mart1942‘de Memphis’de, bir rahip olan C. L. Franklin ve Barabara Sigger Franklin’nin 5 çocuğunun dördüncüsü olarak dünyaya geldi. Aretha 6 yaşındayken anne ve babası ayrıldı. 10 yaşına geldiğinde ise annesini kalp krizinden kaybetti. Babasının New Bethel Baptist Kilisesi’nde rahip olarak iş bulması bundan dolayı Detroit, Michigan’a taşındılar. Aretha da kilisenin korosunda şarkı söylemekteydi. Ondaki piyano ve vokal kabiliyeti daha küçük yaşlarda ortaya çıkmıştı.

1956 senesinde Aretha Franklin halen 14 yaşındayken, babasının gospel kayıtlarını yapan Checker Records ile albüm anlaşması imzaladı ve aynı yıl “The Gospel Soul of Aretha Franklin” adlı kaydını paylaştı. Clara Ward ve Mahalia Jackson gibi dönemin mühim gospel vokalistleri de bu kayıtta ona yardımcı oldular.

Erken yaştaki hamileliği onun bir süre müzik kariyerine ara vermesine sebep oldu. 1955–1957 senelerı içerisinden 4 oğlundan ikisini dünyaya getirdi. 1960 senesinde Columbia Records ile anlaşma imzalayarak müziğe dönüş yapan Franklin, bu dönem Dinah Washington ve Sam Cooke gibi sanatçıların etkisinde kaldığını ve kendini daha çok pop yıldızı olarak gördüğünü belirtmişti. Bunu söylemesindeki en büyük etkilerden bir diğeride Columbia Records’tan çıkan “Rock-A-Bye Your Baby” adlı caz ezgileri taşıyan parçasının ile pop listelerinde 37. sıraya kadar yükselmesiydi.

1961 senesinde ise “Today I Sing The Blues“, “Won’t Be Long” ve “Operation Heartbreak” gibi parçalarıyla R&B listelerinde ilk 10’a girmeyi başardı. 1966 senesinin sonlarında Columbia Records’daki başarısına rağmen Atlantic Records’a geçti.
1967 yılına gelindiğinde gospel ezgileri taşıyan blues parçası “I Never Loved A Man (The Way I Love You)” adlı parçası Atlantic Records’dan çıkardığı ilk kayıt oldu. Prodüktörlüğünü Jerry Waxler‘ın yaptığı şarkı, kısa bir sürede ilk 10’a girdi ve R&B listelerinde zirveyi 7 hafta boyunca kimselere kaptırmadı.

Bir sonraki çalışması “Respect” ile R&B dünyasında sarsılmaz bir yere gelmişti. Bestenin sahibi ve ilk yorumcusu olan Otis Redding‘in bu parçası bir bayan vokalden yorumlanında kısa bir sürede listelerin zirvesine ulaştı. Atlantic Records’un desteği ile tek parçalık kayıtlarını tek bir albümde toplayan Aretha Franklin, “I Never Loved A Man The Way I Love You” adlı albümü ile bir milyon sattı. Kısa bir süre sonra çıkardığı “Baby I Love You”, Chain Of Fools” ve “(You Make Me Fell Like) A Naturel Woman” parçaları da aynı başarıyı göstererek uzun zaman listelereden inmedi.

1968 senesinde Aretha Franklin ilk Grammy ödülünü “Respect” ile aldı. 1974 yılına kadar da “En İyi Kadın Vokal” ve “En İyi R&B Sanatçısı” gibi dallardaki ödülleri kimselere kaptırmadı. Uzun süren bu başarısını “Think“, “The House That Jack Bulit“, “I Say A Little Prayer“, “Call Me“, “Don’t Play That Song” ve “Spanish Harlem” gibi parçalarıyla destekledi.

1960lı senelerın sonu gelindiğinde Aretha Franklin, “The Queen of Soul”(Soul Kraliçesi) ve “Lady Soul” gibi lakapları alarak sou’lun en büyük isimlerinden olduğunu ispatladı. Mezzo-soprano sesi ve sesinin rengi ile bir idol halini aldı. Ancak daha sonra durgunluk dönemine giren sanatçı 70li senelera gelindiğinde temposunu düşürerek daha az sayıda kayıt çıkarmaya başladı.

Kısa bir dinlenme zamanından sonra 1972 senesinde çıkardığı “Amazing Grace” albümünün 2 milyondan fazla satışıyla “tüm zamanların en fazla satan gospel albümü” başarısını yakaladı. Bir yıl kadar sonra da duygusal çalışması “Angel” ile dönüş yaptı. Franklin’nin kardeşi Carolyn tarafından yazılmış parçanın prodüktörlüğünü Quincy Jones yaptı ve parça yayınlanmaya başladıktan kısa süre sonra listelerde birinci sıraya yerleşti.

1974 senesinde ise “Until You Come Back to Me(That’s What I’m Gonna Do)” ile de aynı başarıyı yakalayan Franklin ertesi yıl çıkardığı “You” adlı albümde istediği başarıyı elde edemeyince yerini Natalie Cole, Chake Khan ve Donna Summer gibi genç yeteneklere bırakacağını ve bir süre müzik piyasasında geri planda kalacağını açıkladı.

1980 senesinde Clive Davis ile anlaşarak Arista Records’a geçen sanatçı George Benson ile yaptığı düetle tekrar listelere döndü. Daha sonra 1983 senesinde “Get It Rigth“, 1986 senesinde “Aretha” ve 1991 senesinde “What You See Is What You Sweat” gibi albümlere imza atan sanatçı, 1994 senesinde, 1980 ile 1994 senelerı arasını kapsayan “Greatest Hits” albümünü paylaştı. Kariyerine 1998 senesinde “A Rose Is Still A Rose” ve 2003 senesinde “So Damn Happy” ile devam eden sanatçı 2007 senesinde bir çok sanatçı ile düetinin bulunduğu “Jewels In The Crown: All-Star Duets With The Queen” adlı albümü piyasaya sundu. Rolling Stone gibi mühim yayınlardan büyük övgü alan albümde Annie Lennox, George Michael, Frank Sinatra, Elton John, Whitney Houston, George Benson ve Mariah Carey gibi isimlerle karşılıklı dile getirdi.

8 Şubat2008‘de Musicares tarafından “yılın insanı” seçilen Aretha Franklin aynı yapılan 50. Grammy Ödülleri’nde 20. Grammy Ödülü’nü alarak onurlandırıldı.

Aretha Franklin 16 Ağustos 2018 tarihinde pankreas kanserine bağlı olarak Detroit’teki evinde yaşamını kaybetti.
Kaynak:Bilgisayfam.net