Cengiz Aytmatov Kimdir? Evi nerede? Nerede oturuyor?

Cemile, Selvi Boylum Al Yazmalım, Gün Olur Asra Bedel gibi Kırgız Edebiyatı’nda mühim yere sahip olan eserleri kaleme almış olan Kırgız yazar, gazeteci ve çevirmen. Türkiye’de eserleri en fazla okunan yabancı edebiyatçılardan birisi olan Aytmatov, bunun bunun yanında Kırgızistan’ın eski dışişleri bakanı Askar Aytmatov’un babası ve NATO ile UNESCO’nun eski Kırgızistan temsilcisiydi.Cengiz Aytmatov, 12 Aralık1928 tarihinde, Kırgızistan’da bulunan Talas şehrine bağlı olan Şeker köyünde dünyaya geldi. Babası devlet adamı Torekul Aytmatov, annesi ise tiyatro sanatçısı olan Nahima Aytmatov’du. O zamanda SSCB’ne bağlı olan Kırgızistan’da mühim siyasi figürlerden birisi olan babası, 1937 tarihinde Burjuva Milliyetçisi olma suçuyla Moskova’da tutuklandı ve bir yıl sonra da kurşuna dizilerek idam edildi.

Okul hayatına Sheker’de bulunan bir Sovyet okulunda başlayan Aytmatov, babasının yokluğu sebebiyle ailesinin karşı karşıya geldiğı geçim sıkıntılarını atlatmak için erkenden iş hayatına atıldı. Yaşadığı köyde boşalan bir devlet memurluğu görevine halen 14 yaşındayken atılan Aytmatov, bu işte vergi tahsildarlığı ve tarım makinelerinin sayımı gibi birden fazla görevde çalıştı.

1964 senesinde, Frunze’de bulunan Kırgız Enstitüsü’nde veterinerlik bölümünde okumaya başlasa da kısa bir süre sonra bu bölümden ayrılarak Moskova’da bulunan Maxim Gorky Edebiyat Enstitüsü’ne geçiş yaptı. 1956–1958 senelerı içerisinde Moskova’da eğitimini tamamlamasının sonrasında sekiz yıl boyunca Pravda kentinde çalışan Aytmatov, daha sonra tam zamanlı yazar olarak yaşamını kazanmaya başladı.

İlk yayına giren eserleri 1952 senesinde The Newspaper Boy Dziou ve Awbım dergilerinde yayına giren Aytmatov’un basılan ilk kitapları ise Beyaz Yağmur (1954) ve Cemile (1958) oldu. Yazarın 1970 senesinde paylaştığı Selvi Boylum Al Yazmalım ve 1980 tarihli ilk romanı Gün Olur Asra Bedel, dünyanın birden fazla ülkesinde yayınlanarak yazara büyük bir ün kazandırdı. Başarılı edebiyatçının Selvi Boylum Al Yazmalım adlı eseri Türkiye’de sinemaya uyarlanırken, Gün Olur Asra Bedel ise 1998 senesinde Rusya’da beyaz perdeye aktarıldı.

1957 senesinde Sovyet Yazarlar Birliği’ne kabul gören Aytmatov, 1963 tarihinde ise Lenin Ödülü’nü kazandı. Avrulpa Birliği, NATO ve UNESCO’nun Kırgızisyan delegeliği görevini de üstlenen Aytmatov, bunun bunun yanında Baltık Ülkeleri Birliği’nde ülkesinin temsilcisi olarak yer aldı. Aytmatov’un oğlu Askar Aytmatov ise, babası gibi siyasetten uzak kalmadı ve de Kırgızistan Dışişleri Bakanı olarak ülkesine hizmet verdi.

Yapıtları 100’ün üzerinde dile çevrilen ve ülkesinin yetiştirdiği en mühim edebiyatçılardan birisi olan Cengiz Aytmatov, 16 Mayıs2008 tarihinde, Tataristan’ın başkenti Kazan’da böbrek yetmezliği teşhisiyle hastaneye kaldırıldı ve 10 Haziran2008 tarihinde, tedavi için bulunduğu Almanya’da hayata gözlerini yumdu.
Kaynak:Bilgisayfam.net